สันติสุขทุกลมหายใจ
หนังสือเล่มนี้มีชื่อที่กระชับ แต่ได้ใจความเห็นชื่อหนังสือแล้วชวนให้เปิดอ่านเป็นอย่างยิ่งว่าเราจะมีสันติสุขทุกลมหายใจได้อย่างไร...หนังสือเล่มนี้เขียนโดยท่านติช นัท ฮันห์ แปลโดย จิตร์ ตัณฑเสถียร สำนักพิมพ์ฟรีมาย์
ท่านติช นัท ฮันห์ เป็นพระชาวเวียดนาม ในฝ่ายมหายาน มีผลงานที่เคยออกสู่สาธารณะมาแล้ว โดยได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เช่น ปาฏิหาริย์แห่งการตื่นอยู่เสมอ ซึ่งท่านได้เขียนเอาไว้เมื่อ 35 ปีก่อน หลังจากนั้นอีก 15 ปี หนังสือชื่อว่า สันติภาพทุกย่างก้าว จึงได้ออกมาเปลี่ยนแปลงชีวิตผู้คนอีกครั้ง
เรื่องของลมหายใจนี้เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับเราอยู่ตลอดเวลา จนตลอดชีวิต เมื่อใดหมดลมหายใจเมื่อนั้นเราก็หมดโอกาสการใช้ชีวิตในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง ชีวิตนั้นแสนสั้นดังนั้นในระหว่างที่เรายังมีชีวิตอยู่เราควรใช้ชีวิตให้มีความสุข ยิ่งถ้าความสุขนั้นสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกลมหายในยิ่งเป็นสิ่งที่เราพึงเรียนรู้ และนำมาฝึกปฏิบัติ
ในหนังสือเล่มนี้เน้นให้ผู้อ่านอยู่กับปัจจุบันในทุกลมหายใจ มีสติกำกับลมหายใจตลอดเวลา ไม่ยึดติดกับอดีต ไม่กังวลกับอนาคต เมื่อเราอยู่กับปัจจุบันความสุขจึงเกิดขึ้น แต่ในความเป็นจริงเรามักเผลอปล่อยใจไปติดข้องในเรื่องต่างๆ แล้วเกิดอารมณ์ในทางลบขึ้น ไม่ว่าจะเป็นความกังวล เศร้า อาลัยอาวรณ์ หรือแม้แต่ความโกรธ ดังนั้นสิ่งที่เราควรฝึกฝนคือ จะทำอย่างไรให้เรามีสติระลึกรู้อยู่กับลมหายใจได้ตลอดเวลา หากเราทำได้ดังนี้ ความสุขก็จะเกิดกับเราในทุกลมหายใจ
โดยท่านติช นัท ฮันห์ ได้นำการฝึกสติมาผสานกับกิจวัตรประจำวันของเรา ทำให้เราสามารถฝึกสติได้ตลอดเวลา โดยไม่จำเป็นต้องหลีกเล้นไปปฏิบัติธรรมแต่เพียงอย่างเดียว เพราะคงไม่ง่ายนักที่เราลางาน และจะจัดเวลามาฝึกสติได้อย่างต่อเนื่องเป็นเดือน เป็นปี...ท่านติช นัท ฮันห์ รู้ข้อเท็จจริงข้อนี้ท่านจึงได้สอนให้ฝึกสติด้วยลมหายใจในทุกกิจกรรมที่เราทำตลอดทั้งวัน ซึ่งวิธีนี้ทำให้เราสามารถฝึกสติได้อย่างต่อเนื่องโดยที่ไม่กระทบกับงานมากมายที่เราต้องรับผิดชอบ และเมื่อเรามีสติ รู้ตัว ตื่นเต็มอยู่กับกิจกรรมต่างๆ ที่กำลังทำ อยู่ในปัจจุบันขณะ ก็จะพบกับความสุข โล่ง โปร่ง เบาสบาย และผ่อนคลาย
วิธีการของท่านนั้น ในยามปกติให้มีสติและความรู้สึกในเชิงบวกตลอดทุกลมหายใจเข้า และลมหายใจออกเมื่อผนวชเข้ากับกิจกรรมต่างๆ พร้อมกับ “คาถา” ประกอบการทำกิจกรรมเพื่อให้เกิดความรู้สึกในเชิงบวก และทำให้เราตระหนักถึงความสุขที่แท้จริงที่อยู่กับตัวเราตลอดเวลา เช่น เมื่อเราแปรงฟันให้เราระลึกว่าดีแค่ไหนที่เรายังมีฟันให้แปรง และมีสติกับกิจกรรมนั้นๆ หรือ เมื่อเราดื่มน้ำ ก็ให้เรารู้สึกขอบคุณธรรมชาติที่ยังหล่อเลี้ยงชีวิตเรา
ในยามที่เกิดปัญหาที่ทำให้ใจเราหลุดจากปัจจุบันขณะ และ หมองเศร้า ให้เราสูดลมหายใจเข้าอย่างมีสติ รับรู้ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้น แล้วหายใจออกนำปัญหาเหล่านั้นให้ออกไปกับลมหายใจ แล้วไม่นำปัญหาต่างๆ เหล่านั้นมาสั่งสมในจิตใจอีก วิธีนี้จะทำให้เรามีสติพร้อมรับมือกับการแก้ไขปัญหาต่างๆ ด้วยใจที่มั่นคงไม่หวั่นไหว ทำให้เกิดปัญญาจนสามารถแก้ไขปัญหาเหล่านั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เมื่อใจเราอยู่กับปัจจุบัน และถูกกำกับด้วยสติ และลมหายใจตลอดเวลา ความสุขจะเกิดขึ้น แล้วทำให้จิตใจที่เป็นอกุศลเข้ามาไม่ได้ แต่การที่จะมีสติทุกลมหายใจเช่นนี้ต้องอาศัยระยะเวลาและการฝึกฝน โดยฝึกด้วยผ่านกิจกรรมต่างๆ ในตอนแรกจำเป็นจะต้องเข้าคอร์สปฏิบัติธรรมเปลี่ยนสิ่งแวดล้อม แต่เมื่อได้หลักการแล้วและผ่านการฝึกฝนจนเริ่มเป็นนิสัยแล้ว เราจึงนำมาฝึกในชีวิตจริงต่อไป
สันติสุขทุกลมหายใจ ทำให้เราได้สัมผัสกับความสุขทุกขณะโดยไม่ต้องหนีโลก มีความสุขได้ในสิ่งแวดล้อมเดิม ๆ แบบฝึกหัดที่นำเสนอในหนังสือเล่มนี้ ทำได้ง่ายแต่มีประโยชน์มาก ลองเริ่มจากแบบฝึกหัดไม่กี่อย่าง แต่ทำให้ต่อเนื่อง ก็จะทำให้จิตใจเรานิ่ง และมั่นคงมากขึ้น ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของเราเอง และบุคคลรอบข้าง
โดยส่วนตัวเป็นคนที่ฝึกสมาธิมานาน แต่พบว่าการฝึกสติให้ระลึกรู้ตัวได้ต่อเนื่องเป็นเรื่องที่ไม่ง่าย หากไม่มีเทคนิคที่ดีแล้ว บอกได้เลยว่ายากมาก แต่หากเราได้หลักการฝึกสติไปกับกิจวัตรต่างๆ แบบนี้สามารถช่วยในการฝึกสติได้มาก และเมื่อถึงเวลาที่จะนั่งสมาธิจริงๆ เมื่อหลับตาแล้ว เรื่องฟุ้งที่คอยมากวนใจจะสงบลงได้อย่างรวดเร็ว จากปกติถ้าไม่ฝึกสติระหว่างวัน อาจต้องใช้เวลาถึงครึ่งชั่วโมงเพื่อให้ใจสงบ แต่การฝึกสติตลอดเวลาทำให้จิตใจเรานิ่งได้ภายในเวลาแค่ประมาณ 10 นาทีเท่านั้น นอกจากนี้การประคองใจให้นิ่งต่อเนื่องไปเรื่อยๆ จะทำได้อย่างไม่น่าเชื่อ ทำให้เรามีผลการปฏิบัติทั้งสมถะ และวิปัสสนาได้ก้าวหน้ายิ่งขึ้นค่ะ...ลองมาฝึกสติกันนะคะ อย่างน้อยๆ ความสุขที่ไม่ต้องซื้อ ไม่ต้องแสวงหา จะเกิดขึ้นกับคุณได้ในทุกลมหายใจของชีวิตค่ะ
Comments to this story